Dünya genelinde iklim değişikliği, hem doğal çevre hem de insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkileriyle giderek daha büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Bu bağlamda, ülkeler iklim değişikliğiyle mücadelede ulusal ve uluslararası düzeyde adımlar atmaktadır. Türkiye de bu konuda önemli bir adım atarak İklim Kanunu Teklifi Taslağı’nı hazırlamıştır. İklim Kanunu’nun temel amacı, Türkiye’nin yeşil kalkınma vizyonunu ve net sıfır emisyon hedefini gerçekleştirmektir. Bu kapsamda, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri, gelirler, izinler, denetimler ve ilgili yasal ve kurumsal çerçeve belirlenmiştir
Türkiye, 2021’de Paris Anlaşması’nı onaylayarak 2053 Net Sıfır Emisyon hedefini açıklamıştır. Bu hedef doğrultusunda, 2024-2030 İklim Değişikliği Azaltım ve Uyum Strateji ve Eylem Planları hazırlanmış ve uygulanmaya başlamıştır. Bu planlar, Türkiye’nin emisyon azaltım ve uyum hedeflerini detaylandırarak, 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmayı amaçlamaktadır (İklim Değişikliği Başkanlığı).
Bunu da inceleyebilirsiniz: Kurumsal Karbon Ayak İzi , EPD Belgesi
İklim Değişikliği Kanunu
Taslakta, iklim değişikliğiyle ilgili birçok kavram tanımlanmıştır. “Adil Geçiş”, kırılgan grupların öncelikli olduğu ve yeşil iş olanaklarının sağlandığı bir politikayı ifade ederken; “İklim Adaleti”, iklim değişikliğinin neden olduğu eşitsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefleyen politika ve uygulamaları tanımlar. İklim değişikliğiyle mücadelede alınacak tedbirlerde bazı temel ilkeler esas alınmıştır. Bu ilkeler arasında eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme bulunmaktadır. Bu ilkeler, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinin temelini oluşturmaktadır .
Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde önemli bir aşama olan İklim Kanunu da gündemdedir. Bu yasa, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma ve yeşil dönüşüm hedeflerine ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin ilk yeşil tahvil ihracını başarılı bir şekilde gerçekleştirdiğini ve bu alandaki çalışmaların devam edeceğini belirtmiştir. Bu süreç, Türkiye’nin rekabet gücünü artıracak ve ekonomik faydalar sağlayacaktır
Eski Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise, İklim Kanunu’nun Türkiye’yi 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda model bir ülke yapacağını ifade etmiştir. Bu yasa, çeşitli bakanlıklar ve yerel yönetimlerle iş birliği içinde hazırlanmakta ve Türkiye’nin iklim değişikliği mücadelesine ve döngüsel ekonomiye geçişine katkı sağlamayı amaçlamaktadır
Türkiye İklim Değişikliği Kanunu Yayınlandı mı?
Türkiye İklim Kanunu şu anda taslak aşamasındadır mecliste onaylanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Bu kanun taslağı, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde stratejik ve önemli bir adımı temsil etmektedir. İklim Kanunu’nun hayata geçirilmesi, Türkiye’nin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde sürdürülebilir bir geleceğe doğru ilerlemesini sağlayacak adımları atmasına olanak tanıyacaktır. Bu, ekonomik ve çevresel açıdan ülkenin geleceği için büyük bir öneme sahiptir.
Kanun Taslağını İncelemek İçin Buraya Tıklayabilirsiniz
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KANUNU TASLAĞI
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; yeşil kalkınma vizyonu ve net sıfır emisyon hedefi
doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadelede sera gazı emisyonlarının azaltılmasını, iklim
değişikliğine uyumu ve bu hususlara yönelik planlama ve uygulama araçlarını düzenlemektir.
(2) Bu Kanun; sera gazı emisyonlarının azaltılmasına ve iklim değişikliğine uyuma yönelik
faaliyetler ile bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine ilişkin planlama ve uygulama araçlarının yasal ve kurumsal çerçevesinin usul ve esaslarını kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Adil geçiş: İklim değişikliğiyle mücadelede belirlenen hedefler gerçekleştirilirken işsizlik
ve ekonomik dalgalanmaların önlenmesi amacıyla kırılgan gruplar öncelikli olmak üzere kimsenin
geride bırakılmadığı ve yeşil iş olanaklarının sağlandığı politikayı,
b) Azaltım: Sera gazı emisyonlarının azaltılması ile yutak alanların korunması, artırılması ve
iyileştirilmesi faaliyetlerini,
c) Bakan: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanını,
ç) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını,
d) Başkan: İklim Değişikliği Başkanını,
e) Başkanlık: İklim Değişikliği Başkanlığını,
f) Denkleştirme: Emisyon azaltım sertifikalarının, Emisyon Ticaret Sisteminde veya diğer
işlemlerde azaltım yükümlülüğüne karşılık kullanılmasını,
g) Emisyon Ticaret Sistemi (ETS): Sera gazı emisyonlarına bir üst sınır belirlenmesi ilkesine
dayalı olarak çalışan ve tahsisatların alınıp satılması suretiyle sera gazı emisyonunu maliyet etkin bir şekilde sınırlandıran veya sınırlandırmayı teşvik eden ulusal ve uluslararası piyasa temelli mekanizmayı,
ğ) Karbon fiyatlandırma araçları: Sera gazı emisyonlarının azaltımı amacıyla uygulanabilecek
Emisyon Ticaret Sistemi, karbon vergisi ve sonuç odaklı finansman gibi finansal araçları,
h) Karbon piyasası: Tahsisatların, emisyon ticaretine ilişkin sözleşmelerin, belgelerin ve
kıymetlerin serbest rekabet şartları altında kolay ve güvenli bir şekilde alınıp satılabilmesini sağlamak ve oluşan fiyatları tespit ve ilan etmek üzere piyasa işleticisi tarafından işletilen ve/veya yönetilen, alım satım emirlerini sonuçlandıracak şekilde bir araya getiren veya bu emirlerin bir araya gelmesini
kolaylaştıran, bu Kanuna uygun olarak yetkilendirilen ve düzenli faaliyet gösteren sistemleri ve pazar yerlerini,
ı) Planlama araçları: Kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanan ve iklim değişikliği ile
mücadeleye doğrudan ya da dolaylı olarak katkı sağlayan plan, program, strateji, eylem planı ve sair politika belgelerini,
i) Sera gazı emisyonu: Kızılötesi radyasyonu emen ve yeniden salan, hem tabii ve hem de
beşeri kaynaklı olabilen karbondioksit, metan, diazotoksit ve hidroflorokarbonlar, perflorokarbonlar, kükürt hegzaflorür veya bu maddelerden en az birini içeren karışımları veya flor içeren diğer sera gazları ile Bakanlık tarafından belirlenecek diğer sera gazları ve gaz benzeri atmosfer bileşenlerinin salımını,
j) Taksonomi: İklim değişikliği finansmanının harekete geçirilmesine katkıda bulunan, iklim
değişikliği ile mücadele kapsamındaki yatırım alanlarına ve/veya faaliyetlerine ilişkin ilkeler ve
kriterler belirleyerek ekonomik ve finansal faaliyetlere rehberlik eden sınıflandırma sistemlerini,
k) Ulusal Katkı Beyanı: İklim değişikliği ile mücadele etmek amacıyla Başkanlık
koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların iş birliği ile azaltım ve tercihe bağlı olarak uyum
hedefleri içerecek şekilde en az 5 yılda bir olmak üzere dönemsel olarak hazırlanan taahhüt belgesini,
l) Uygulama araçları: İklim değişikliği ile mücadelede; iklim finansmanını, teknoloji
geliştirme ve transferi ile kapasite geliştirme faaliyetlerini,
m) Uyum: Mevcut veya beklenen iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini önlemeye, muhtemel
zararları en aza indirmeye ya da ortaya çıkabilecek fırsatlardan yararlanmaya yönelik süreci,
ifade eder.
Genel esaslar
MADDE 3- (1) İklim değişikliği ile mücadelede; eşitlik, çevresel adalet ve iklim adaleti,
ihtiyatlılık, katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme ilkeleri esas alınır.
(2) İklim değişikliği politikaları; taraf olunan uluslararası sözleşmelerin yanı sıra doğrudan
veya dolaylı etkiye sahip mevzuat, politika ve planlama araçları ile bilimsel veri ve çalışmalar esas
alınarak oluşturulur.
(3) İklim değişikliği ile mücadeleyi güçlendirmek amacıyla geliştirilen uygulama araçlarının
etkin bir şekilde kullanımı ve yaygınlaştırılması esastır.
(4) İklim değişikliği ile mücadele amacıyla belirlenen azaltım ve uyum hedeflerinin
gerçekleştirilmesinde kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve vatandaşlar iş birliği yapar.
(5) Kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler; iklim değişikliği ile mücadelede azaltım
ve uyum hedeflerinin gerçekleştirilmesi için, planlama araçlarına ve bu Kanunun amacının
gerçekleştirilmesi doğrultusunda alınacak tüm tedbirlere ve düzenlemelere uymakla ve bunları
uygulamakla ve ayrıca bu kapsamda plan ve projelerini yapmak, yaptırmak, uygulamak ve uygun
görüldüğünde yatırım yapacak olan gerçek ve tüzel kişilerin projelerini desteklemekle
yükümlüdürler.
(6) Başkanlık; 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kendisine verilen görevler
dahilinde ve bu Kanunda belirtilen hedefler doğrultusunda gerekli gördüğü tüm tedbirleri almak,
koordinasyonu sağlamak, planlama veya uygulama araçlarını ilgili kurumlarla işbirliği içerisinde
yapmak veya yaptırmakla yetkilidir.
(7) Ulusal Katkı Beyanı’nda; Başkanlık tarafından belirlenecek sektörlere ilişkin somut ve
sayısal hedeflerin yanı sıra, iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlanması amacıyla ulusal ve yerel düzeyde belirlenecek eylem ve hedefler ile emisyon azaltımını destekleyecek, çevresel bütünlüğü gözetecek ulusal veya uluslararası finansal mekanizmalar da yer alır. Ulusal Katkı Beyanı’nda ülkenin kalkınma öncelikleri ve özel koşulları göz önünde bulundurulur ve bu çerçevede önlemler alınır.
