Dünya çapındaki karbon emisyonlarının yaklaşık %3’ü denizcilik sektöründen kaynaklanmaktadır. Bu oran, küresel iklim hedeflerine ulaşmak adına denizcilik sektörünün ciddi önlemler almasını zorunlu kılmaktadır. Deniz taşımacılığının karbon ayak izi iki ana süreçle ölçülmektedir: 

• Well to Tank (WTT): Yakıtın üretiminden depoya kadar olan süreçteki emisyonlar. 

• Tank to Wake (TTW): Yakıtın depodan tüketimine kadar olan süreçteki emisyonlar. 

• Well to Wake (WTW): WTT ve TTW süreçlerinin toplamı olarak değerlendirilir ve bütünsel bir karbon hesaplaması sağlar. 

IMO 2023 Stratejileri ve Orta Dönem Tedbirleri 

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), denizcilik sektöründeki karbon emisyonlarını azaltma hedefleri doğrultusunda 2023 yılı itibariyle yeni stratejiler belirlemiş ve çeşitli tedbirler uygulamaya koymuştur. Bu stratejiler, GHG (sera gazı) emisyonlarını 2050 yılı itibariyle net sıfır seviyesine indirmeyi amaçlayan uzun vadeli bir planın parçasıdır. Belirlenen temel hedefler şu şekildedir: 

1. 2030 Yılına Kadar GHG Emisyonlarının %40 Azaltılması: 

• 2008 yılına göre, ton başına taşınan iş miktarı (ton-mil) başına düşen GHG emisyonlarının %40 azaltılması hedeflenmektedir. 

2. 2030 Yılına Kadar Sıfır veya Düşük Emisyonlu Alternatif Yakıtların Kullanımının Artırılması: 

• Uluslararası denizcilikte alternatif yakıtların kullanım oranının %5’e çıkarılması planlanmaktadır. Bu hedefe ulaşmak için detaylı uygulama planı henüz açıklanmamış olup, GFS kapsamında detaylandırılacaktır. 

3. 2050 Yılında Net Sıfır Emisyon Hedefi: 

• 2030 yılına kadar %20, 2040 yılına kadar %70 emisyon azaltımı gerçekleştirilmesi ve 2050 yılı civarında uluslararası denizcilikte net sıfır emisyona ulaşılması planlanmaktadır. Özellikle yüksek hacimli gemilerde (5000 GT üzeri), %20’lik azaltım hedefinin üzerine çıkılması öngörülmektedir. 

IMO Orta Dönem Tedbirleri (2023-2030) 

IMO, 2023 ile 2030 yılları arasında uygulanacak orta vadeli tedbirler çerçevesinde, denizcilik sektöründe hem teknik hem de ekonomik düzenlemeler getirmiştir. Bu düzenlemeler arasında Hedef Amaçlı Deniz Yakıtları Standardı (GFS) ve Piyasa Bazlı Ekonomik Tedbirler (emisyon fiyatlandırması) yer almaktadır. 

• Hedef Amaçlı Deniz Yakıtları Standardı (GFS): Bu standart, alternatif yakıtların kullanımını artırmak amacıyla getirilen bir düzenlemedir. 

• Piyasa Bazlı Ekonomik Tedbir: Emisyon fiyatlandırması kapsamında, gemi emisyonlarına vergi getirilmesi planlanmaktadır. Solomon Adaları gibi az gelişmiş ülkeler bu tedbiri desteklerken, Güney Amerika ülkeleri nakliye mesafelerinin uzun olmasından dolayı bu vergilendirmeye karşı çıkmaktadır. Bu tedbir sonrasında elde edilecek fonların, küresel ısınma kaynaklı risklerin azaltılması için kullanılacağı belirtilmektedir. 

Ayrıca, Energy Efficiency Existing Ship Index (EEXI), Carbon Intensity Indicators (CII), ve EU-MRV gibi uygulamalar da devreye alınmıştır. 

1) Energy Efficiency Existing Ship Index (EEXI) 

EEXI, bir geminin teorik CO2 emisyonlarını hesaplamak için kullanılır. Bir ton yükün sakin sularda bir mil taşınması sırasında üretilen CO2 emisyonu (gram/ton-mil) cinsinden ölçülür. 

2) Carbon Intensity Indicators (CII) 

CII, bir geminin gerçek CO2 emisyonlarını hesaplar.  

CII düzenlemesi kapsamında, 3 yıl üst üste D kategorisi ya da 1 yıl E kategorisi derecelendirmesine sahip gemiler için düzeltme zorunluluğu getirilmiştir. 

Avrupa Birliği Tedbirleri 

Avrupa Birliği de denizcilik sektöründeki karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik bir dizi tedbir geliştirmiştir. Bu tedbirler arasında Monitoring, Reporting, Verification (MRV), ETS (Emissions Trading System) ve FuelEU Maritime düzenlemeleri yer almaktadır. 

1) EU MRV (Monitoring, Reporting, Verification) 

1 Ocak 2024 tarihinden itibaren, gemilerin CO2, CH4 ve N2O emisyonlarını toplu bir şekilde raporlamaları gerekecektir. 400 GT ile 5000 GT arasındaki gemiler de 2025 yılında bu kapsamda raporlama yapmaya başlayacaklardır. 

2) EU ETS (Emissions Trading System) 

1 Ocak 2024’ten itibaren, Avrupa Birliği limanlarından çıkışlı ve varışlı seferlerde, gemilerin emisyonları vergilendirilecektir. AB tarafından açıklanacak uğrak (transshipment) limanları, bu vergilendirme sistemine dahil olmayacaktır. 

3) FuelEU Maritime 

Bu tedbir, 5000 GT üzeri ticaret gemileri için uygulanacak ve yakıtların birim enerji başına düşen karbondioksit emisyonu sınırlaması getirecektir. 2025 yılında yürürlüğe girecek olan bu düzenleme ile, fosil yakıtlar yerine yenilenebilir ve düşük karbonlu yakıtların kullanımının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. 

Sonuç olarak, IMO ve Avrupa Birliği’nin denizcilik sektörü için belirlediği bu stratejiler, karbon emisyonlarını azaltma ve sürdürülebilir bir denizcilik sektörü oluşturma amacını taşımaktadır. Hem teknik hem de ekonomik tedbirler ile sektörün çevresel etkilerini en aza indirmek hedeflenmiştir.  

Metsims Sustainability Consulting, gemi ve/veya filo sahiplerinin, liman ve/veya tersane işletmecisi şirketlerin, sektördeki karbon azaltım düzenlemelerine tam uyum sağlayarak azaltım stratejileri geliştirmesi yolunda yardımcı oluyor!